Δημήτρης Καραμήτσος: Μία πολυσχιδής προσωπικότητα. Καθηγητής, συγγραφέας, ενεργός πολίτης

Ο γνωστός καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ Δημήτριος Καραμήτσος μόλις τελείωσε τη λαμπρή καριέρα του ασχολείται και συγγράφει την ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Σπανίως αν δεν έχει να κάνει κάτι ζωγραφίζει. Το κυριότερο είναι ενεργός πολίτης.

Ο κ. Καραμήτσος εκτέλεσε τα καθήκοντά του με αφοσίωση σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας της ιατρικής Σχολής ΑΠΘ με «επιστέγασμα» την θέση του καθηγητή Παθολογίας- Διαβητολογίας  και  του διευθυντή της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής κλινικής (ΑΠΘ) στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Για την ιατρική κοινότητα είναι ένα διακεκριμένο μέλος της, με μια πορεία γεμάτη τίτλους αριστείας και πολυσχιδή δράση. Για τους φοιτητές του ήταν ο λογικά απαιτητικός καθηγητής τους. Σήμερα ο καθηγητής κ. Δημήτριος Καραμήτσος έχει τον τίτλο του ομότιμου καθηγητή, και προσέθεσε ακόμη μία ιδιότητα στο βιογραφικό του, αυτήν του συγγραφέα. Η ιστορία της Ελλάδας ήταν η μεγάλη αγάπη του μετά την ιατρική και την καλλιέργησε συγγραφικά ύστερα από την αφυπηρέτησή του από το Πανεπιστήμιο.

 Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, διέμενε από μικρός σε σπίτι της παλιάς παραλίας και η εικόνα της θάλασσας που αντίκριζε, «έμεινε ριζωμένη μέσα του» όπως λέει χαρακτηριστικά, μαζί με την ανάμνηση των γονέων του που έχασε στην τρυφερή παιδική ηλικία. Ο αθλητισμός κέρδισε το ενδιαφέρον του  από πολύ νωρίς και η εφηβεία του τον βρήκε αρχηγό της εφηβικής ομάδας μπάσκετ του ΒΑΟ. Αλλά και στο στρατό όπου υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπίατρος γιατρός μονάδος της 166 ΜΒΠ ήταν παράλληλα και αξιωματικός αθλητισμού.

Λόγω της πρόωρης απώλειας και των δύο γονέων του, φοίτησε στο γυμνάσιο ως οικότροφος στην ιδιωτική σχολή Κωνσταντινίδη. Αποφάσισε να σπουδάσει ιατρός για πρακτικούς λόγους όπως θα πούμε παρακάτω. Εισήχθη με εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ από όπου αποφοίτησε πρώτος το Νοέμβριο του 1965. Στην ειδικότητα της Παθολογίας εκπαιδεύτηκε στην σπουδαία κλινική του αείμνηστου καθηγητή Δ. Βαλτή του ΑΧΕΠΑ και αμέσως μετά, με υποτροφία του ΙΚΥ, εκπαιδεύτηκε στην Διαβητολογία στο King’s College Hospital  του Λονδίνου.

 Το 1978 έγινε διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής με άριστα. Εξελίχθηκε ομαλά στην πανεπιστημιακή ιεραρχία  και αναγορεύθηκε πρωτοβάθμιος καθηγητής του ΑΠΘ το 2003. Εκπαίδευσε δεκάδες γιατρούς στη Διαβητολογία, επέβλεψε ως κύριος επιβλέπων σε δώδεκα διδακτορικές διατριβές, δίδαξε Κλινική Διαγνωστική και Εσωτερική Παθολογία σε φοιτητές και γιατρούς, ενώ έκανε πολλές ομιλίες και επιστημονικές ανακοινώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Υπήρξε μέλος πέντε ελληνικών ιατρικών εταιρειών και δύο διεθνών.

 Είναι επίσης μέλος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, της Μακεδονικής Φιλοεκπαιδευτικής Αδελφότητας και της ΦΑΑΘ. Τέλος, είναι ο πρώτος πρόεδρος του Συνδέσμου Προάσπισης Μακεδονίας Θράκης που ιδρύθηκε το 2019.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι «ένας απαιτητικός  σύντροφος»!

Η θεραπεία της χρόνιας νόσου του σακχαρώδη διαβήτη, που λόγω των συνθηκών διαβίωσης και της καθιστικής ζωής εξαπλώνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια στον δυτικό κόσμο, αποτέλεσε «αποστολή ζωής»  για τον καθηγητή κ. Καραμήτσο. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Διαβητολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος επί 9 έτη, ενώ το 1990 ίδρυσε το Διαβητολογικό Κέντρο στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο. Στο μακροσκελέστατο βιογραφικό του περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, δημοσιεύσεις που έκανε μόνος ή με τη συμμετοχή συνεργατών σε 250 ιατρικές μελέτες.

Η συγγραφή βιβλίων είναι ένα πάθος του

Δημοσίευσε έξι επιστημονικά βιβλία και 7 μη ιατρικά, μεταξύ των οποίων το διασκεδαστικό μυθιστόρημα «Οικογένεια Μπαρλαμπά», ένα βιβλίο για τη Θεσσαλονίκη με τίτλο  «Η πόλη μας κι εμείς άλλοτε και τώρα» και  «Χρονογραφήματα». Είναι χαρακτηριστικό ότι η Διαβητολογία του, ένα βιβλίο 950 σελίδων έχει εξαντληθεί και παρέχεται δωρεάν στο διαδίκτυο από το ιστοσελίδα του dtkaram.webpages. auth.gr Το σημαντικότερο όμως έργο του είναι η Ιστορία της νεότερης Ελλάδας, σε δυο τόμους: Α΄1897-1941 και Β΄1941-1967σε σύνολο 850 σελίδων. Επίσης δημοσίευσε στην αγγλική γλώσσα (έκδοση AMAZON) το βιβλίο Α brief history of Greece 1941-1949. Το 2021 επιμελήθηκε συλλογικό έργο για το 1821με εκδότη την International Hellenic Association.

Ο καθηγητής κ. Καραμήτσος πρόσφατα επιμελήθηκε το επετειακό βιβλίο “Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία, 1919-1922, ιστορία, μνήμες, πολιτισμός”. Πρόκειται για μία έκδοση με πολύ σημαντικά ιστορικά στοιχεία επί των ζητημάτων γενοκτονίας Ποντίων και Μικρασιατών. Ο ίδιος έγραψε τέσσερα κεφάλαια στο βιβλίο, μεταξύ των οποίων μια εμπεριστατωμένη κρητική για την αποτυχία της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Ένα εκ των κεφαλαίων πραγματεύεται τις συγκλονιστικές προσπάθειες του Αμερικανού πάστορα Αζάϊα Τζένινγκς να μεταφέρει με πλοία τους κατατρομαγμένους Έλληνες από την Μικρά Ασία στην Ελλάδα. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ενδοχώρα.

ΕΡ.: Κύριε καθηγητά, πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την ιατρική, υπήρξε κάποιο περιστατικό από την παιδική σας ηλικία, το οποίο σας ώθησε σε αυτήν την επιλογή και στην πορεία προσφοράς προς τον πάσχοντα συνάνθρωπο;

ΑΠ.: Όταν ήμουν 5,5 ετών πέθανε η μητέρα μου και σε ηλικία 11 ετών πέθανε ο πατέρας μου, δηλαδή ήμουν από πολύ μικρός ορφανός κι από τους δυο γονείς μου. Ο πατέρας μου ήταν γιατρός δερματολόγος. Καθώς μεγάλωνα σκέφθηκα να δώσω εξετάσεις στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή, ώστε να σπουδάσω χωρίς οικονομικές δυσκολίες. Τότε αυτές οι εξετάσεις γίνονταν χωριστά από τις εξετάσεις της πολιτικής ιατρικής. Η δε ύλη Φυσικής -Χημείας ήταν απεριόριστη. Δεν επέτυχα στις εξετάσεις, γιατί στη μέση τιμή Φυσικής και Χημείας πήρα βαθμό 13,67 με όριο εισαγωγής το 14,00. Αριθμός εισακτέων ήταν 35 άτομα. Ο δικός μου βαθμός ήταν ο 34ος. Εισήχθησαν 33 άτομα. Στη Φυσική είχα λύσει σωστά μια από τις δυο ασκήσεις, αλλά είχα δει λανθασμένα από τον πίνακα έναν αριθμό 70 σαν 75. Στα 48 μου χρόνια ο οφθαλμίατρος μου είπε ότι είχα ελαφρό αστιγματισμό. Έτσι εξηγήθηκε το λάθος που έκανα τότε, γιατί καθόμουν πολύ μακριά από τον πίνακα. Ωστόσο έδωσα μετά από επτά μέρες εξετάσεις στην πολιτική Ιατρική και πέρασα. Ένας φίλος που του διηγήθηκα το συμβάν μου απάντησε: «ο Θεός σε φύλαξε»! Για να σπουδάσω έκανα περιστασιακά διάφορες δουλειές με πιο αποδοτική αυτή του μικροπωλητή με πάγκο στην αγορά Πάσχα και Χριστούγεννα.

ΕΡ.: Πώς θα χαρακτηρίζατε τον σακχαρώδη διαβήτη, ο οποίος εμφανίζει εντυπωσιακή αύξηση στον δυτικό κόσμο, αλλά ακόμη και στις υπό ανάπτυξη χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Είναι ο «ύπουλος εχθρός της υγείας;»

ΑΠ.: Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ύπουλος εχθρός της υγείας, όταν παραμένει αδιάγνωστος ή όταν ο ασθενής αδιαφορεί και δεν ελέγχει σωστά τον διαβήτη του. Διαφορετικά είναι απλώς ένας «απαιτητικός σύντροφος» που σου επιβάλλει έναν τρόπο ζωής. Αν προσαρμοστείς καλά, τότε ζεις μια πλήρη ζωή χωρίς σοβαρά προβλήματα. Ενδεχομένως ο διαβήτης σε κάνει γενικά πειθαρχικό και γι’ αυτό επιτυγχάνεις σε ό,τι επιδιώκεις χάρη στην πειθαρχία σου.

«Η ζωγραφική είναι το ηρεμιστικό της ψυχής»

ΕΡ.: Έχετε ασχοληθεί με τη ζωγραφική και φιλοτεχνήσατε έργα που θα ζήλευαν επαγγελματίες καλλιτέχνες. Πώς ξεκινήσατε και τι  θέματα αγαπάτε να ζωγραφίζετε;  Είναι αλήθεια ότι πολλοί συνάδελφοί σας ακολουθούν κάποια τέχνη στον ελεύθερο χρόνο τους. Τί είναι αυτό που συνδέει τους ιατρούς με τις τέχνες; Μήπως το γεγονός ότι διαβάζουν άπειρες ώρες σε όλη τους τη ζωή και εν τέλει  αναζητούν κάποια διέξοδο, ή μήπως η ιατρική εμπεριέχει την αρμονία και την καλλιτεχνία;

 ΑΠ.: Η ζωγραφική είναι μια καλλιτεχνία που όταν την εφαρμόζεις αφοσιώνεσαι και δεν σκέφτεσαι τίποτε άλλο. Δρα σαν ένα ηρεμιστικό. Δεν ξέρω γιατί ζωγραφίζουν κάποιοι γιατροί. Ίσως όπως κι εμένα τους ηρεμεί και τους ξεκουράζει ψυχικά. Αλλά δεν ζωγραφίζουν μόνο οι γιατροί. Ακούω και για άλλους επιστήμονες που ζωγραφίζουν. Καμιά φορά είναι και οικογενειακό χαρακτηριστικό. Πάντως, προς Θεού, δεν θεωρώ τον εαυτό μου ζωγράφο. Απλώς αντιγράφω και ζωγραφίζω με κάποια επιτυχία φωτογραφίες. Η Ιατρική είναι λογική επιστήμη ασκείται στους δεξιόχειρες με το αριστερό εγκεφαλικό ημισφαίριο, ενώ η καλλιτεχνία και η ποίηση ασκείται με το δεξιό ημισφαίριο όπου εδράζεται η φαντασία (το αντίθετο συμβαίνει στους αριστερόχειρες).

Ζωγραφίζω πορτρέτα και τοπία. Δεν έχω κάποια προτίμηση, αλλά μου αρέσουν πολύ τα θαλασσινά τοπία. Μεγάλωσα μικρός σε σπίτι της παλιάς παραλίας της Θεσσαλονίκης και η εικόνα της θάλασσας είναι ριζωμένη μέσα μου. Υπήρχε εποχή που ζωγράφιζα συχνά και εντατικά μέχρι να φτάσω σε ένα επίπεδο ικανοποιητικό για ερασιτέχνη. Τα τελευταία χρόνια ζωγραφίζω κυρίως τα καλοκαίρια. Τώρα στο ερώτημα πώς άρχισα να ζωγραφίζω η απάντηση είναι πολύ πεζή. Όταν παντρεύτηκα έμεινα με τη γυναίκα μου 15 χρόνια σε πολύ μικρά σπίτια. Όταν βρέθηκα σε μεγαλύτερο σπίτι σκέφτηκα να πάρω κάποιον πίνακα να μην είναι άδειος ο τοίχος στο σαλόνι. Πήγα σε μια-δυο γκαλερί, αλλά οι τιμές ήταν απλησίαστες. Τότε είπα στη γυναίκα μου ότι θα ζωγραφίσω εγώ, για να μπουν πίνακες στους άδειους τοίχους. Νομίζω στοιχειωδώς το κατάφερα. Στην επιδίωξή μου αυτή βοήθησε ένα βιβλίο με μαθήματα ζωγραφικής που συνόδευε μια τηλεοπτική εκπομπή που παρακολούθησα όταν ήμουν στο Λονδίνο.

«Η ιστορία διδάσκει να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη του παρελθόντος»

ΕΡ.: Τα τελευταία χρόνια ασχολείστε ενεργά με την συγγραφή της νεότερης ελληνικής ιστορίας και εκδώσατε ένα αξιόλογο δίτομο έργο που απέσπασε σπουδαίες κριτικές και προφανώς ήταν μια ιδιαίτερα κοπιώδης εργασία. Πώς προέκυψε αυτή η στροφή από την ιατρική στην συγγραφή, και ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους πολίτες και ιδιαίτερα τους νέους για την ιστορία και τη σημασία που έχει η γνώση της για το μέλλον;

ΑΠ.: Πάντοτε μου άρεσε να διαβάζω την ελληνική ιστορία. Τα τελευταία 20 χρόνια επικεντρώθηκα στην νεότερη εποχή. Έτσι έχω δημοσιεύσει δυο τόμους με τίτλο Ιστορία της νεότερης Ελλάδας σε σύνολο 850 σελίδες. Όταν ξεκινούσα είχα ως βοηθήματα 100 βιβλία κι όταν τελείωσα τα είχα φτάσει στα 300. Επίσης είχα καταφύγει σε εφημερίδες που υπάρχουν στις βιβλιοθήκες του ΑΠΘ και του Δήμου Θεσσαλονίκης, αλλά και μέσω διαδικτύου από την εθνική βιβλιοθήκη. Ξεκίνησα να γράφω την ιστορία μου με κίνητρο να γράψω μια αντικειμενική περιγραφή νεότερης ιστορίας της Ελλάδας, γιατί είχα διαπιστώσει ότι κυκλοφορούσαν πολλές εκδόσεις με προκατειλημμένους συγγραφείς για γεγονότα που δίχασαν τους Έλληνες. Πιστεύω ότι η ιστορία διδάσκει, ώστε να μη επαναλαμβάνουμε τα σφάλματα του παρελθόντος. Το βιβλίο το αφιερώνω:

«Στη νέα γενιά
που πρέπει να συγχωρήσει
αλλά να μη λησμονήσει,
για να μη τα ξαναζήσει».

Το αρχαίο ρητό που ακολουθεί στη ζωή: «ὃ σὺ μισεῖς ἑτέρῳ μὴ ποιήσεις»

 «Όλα τα αρχαία ρητά όπως και οι παροιμίες περιέχουν μεγάλη σοφία. Επομένως θα αδικούσα κάποια αναφέροντας μόνο ένα ρητό. Ίσως πάντως το «ὃ σὺ μισεῖς ἑτέρῳ μὴ ποιήσεις» είναι σημαντικό για να υπάρχει ηρεμία στην κοινωνία. Αυτό το ρητό ο Ιησούς Χριστός το εξέλιξε θετικότερα σε «Αγαπάτε αλλήλους».

ΕΡ.: Υπό την ιατρική σας ιδιότητα ποιες συμβουλές έχετε να προτείνετε για μια καλή και ευτυχισμένη ζωή τόσο σωματικά, όσο και πνευματικά.

ΑΠ.: Να ζουν οι άνθρωποι χωρίς ακραίες συμπεριφορές και χωρίς άγχος για ασήμαντα πράγματα. Να διαβάζουν καλά βιβλία και άρθρα (το διάβασμα δημιουργεί μια σωστή υποδομή στην προσωπικότητα), αλλά και να επιδιώκουν πάντοτε κάτι δημιουργικό. Έτσι προκύπτει η χαρά της δημιουργίας. Μικρός βαθμός άγχους είναι δημιουργικό στοιχείο. Για να υπάρχει σωματική ευεξία απαιτείται ελαφρά σωματική άσκηση, όχι όμως υπερβολές που καταπονούν πολύ το σώμα. Το καθημερινό περπάτημα για 40-50 λεπτά αρκεί. Στη διατροφή τους να προσπαθούν να αποφεύγουν τα πολλά κρέατα, τα γλυκά και το πολύ φαγητό, ώστε να μη γίνονται παχύσαρκοι. Για την πνευματική ευεξία απαιτείται ενεργητική απασχόληση του μυαλού. Το απλό διάβασμα και η τηλεόραση είναι παθητικές απασχολήσεις του νου και δεν βοηθούν στο να διατηρηθεί η πνευματική ικανότητα. Ενεργητική απασχόληση του νου είναι διάφορα πνευματικά παιχνίδια πχ το σκάκι, καθώς και η δημιουργική ενασχόληση. Για την ψυχική γαλήνη των ανθρώπων σημαντικό είναι να μη φθονούν άλλους για οτιδήποτε, γιατί ο φθόνος και το μίσος θα φθείρει τελικά τους ίδιους».

Επίμετρον

Η συζήτηση με τον καθηγητή κ. Δημήτριο Καραμήτσο είναι πάντα εποικοδομητική, διότι έχει να προσφέρει από το πλεόνασμα της ψυχής του  και την πολύπλευρη προσωπικότητά του, που ενδομύχως προξενεί στον συνομιλητή του την επιθυμία να κάνει πράξη το carpe diem και να εκμεταλλευτεί στο έπακρο κάθε στιγμή της ζωής, όπως ακριβώς κάνει κι εκείνος ακατάπαυστα. Μιλά υποφερτά αγγλικά περίπου ως αυτοδίδακτος  και τα τελευταία πέντε χρόνια μαθαίνει ισπανικά μέσω διαδικτύου, ενώ τα γυμνασιακά γαλλικά του δηλώνει χαριτολογώντας ότι τα ξέχασε. Είναι νυμφευμένος με την Πηνελόπη Κεραμιδά, πρώην υφηγήτρια Υγιεινής ΑΠΘ,  και έχουν δύο παιδιά και τρία εγγόνια. Ο γιος τους Θεόδωρος Καραμήτσος είναι ιατρός καρδιολόγος αναπληρωτής καθηγητής ΑΠΘ και η κόρη τους Δέσποινα είναι καθηγήτρια αγγλικών σε γυμνάσιο.

Ο καθηγητής έπαιζε μέχρι πρότινος μπάσκετ με τα εγγόνια του  και χαίρεται πολύ με τις επιδόσεις του 15χρονου εγγονιού του στο ίδιο άθλημα!