Μηνιγγίτιδα: 8 κρούσματα από τις αρχές του έτους. Πώς μεταδίδεται

Σε συναγερμό βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές μετά την εκδήλωση θανατηφόρου κρούσματος κεραυνοβόλου μηνιγγίτιδας με θύμα 20χρονο φοιτητή στην Πάτρα. Την ίδια στιγμή με ενδείξεις βακτηριακής μηνιγγίτιδας νοσηλεύεται ένα αγοράκι 2,5 ετών στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, το οποίο διεκομίσθη από τα Γιαννιτσά.

Νοσηλεύεται σε μονάδα ειδικών λοιμώξεων παίδων με μηνιγγιτιδοκοκκική βακτηριαιμία και παρουσιάζει ελαφρά βελτίωση. Στην Πάτρα έχουν χορηγηθεί δεκάδες χημειοπροφυλάξεις μέχρι στιγμής σε φοιτητές, καθηγητές και σε όποιον έτυχε να έρθει σε επαφή με τον άτυχο 20χρονο.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ παρατηρείται αύξηση κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου, μετά από έξαρση των αναπνευστικών ιώσεων. Από τις αρχές του έτους μέχρι σήμερα 29/1/2025, έχουν δηλωθεί 8 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος είναι η κύρια αιτία βακτηριακής μηνιγγίτιδας και σηψαιμίας με περίπου 1,2 εκατομμύρια κρούσματα λοίμωξης και 135.000 θανάτους το χρόνο, παγκοσμίως.

Η κεραυνοβόλος μηνιγγίτιδα χαρακτηρίζεται από ταχεία εξέλιξη της νόσου που οφείλεται στο βακτήριο του μηνιγγιτιδόκοκκου το οποίο επιτίθεται πολύ γρήγορα σε όλα τα όργανα του σώματος.

Τα συμπτώματα της νόσου είναι πυρετός, πονοκέφαλος, εξάνθημα, φωτοφοβία, δυσκαμψία αυχένα, ναυτία, εμετός. Ωστόσο, σύμφωνα με τους γιατρούς, επειδή κάποια από τα συμπτώματα αυτά είναι κοινά με τη γρίπη αυτό που θα πρέπει να ανησυχήσει ιδιαίτερα έναν ασθενή είναι ο πυρετός και το εξάνθημα που αποτελούν χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης νόσου.

Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), στο πλαίσιο επιδημιολογικής επιτήρησης των κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου, ενημερώνει για τα ακόλουθα:

 ΕΟΔΥ: Γενικές πληροφορίες για τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος (Neisseria meningitidis) είναι βακτήριο που αποικίζει τον ρινοφάρυγγα ασυμπτωματικών ατόμων – φορέων. Η επιδημιολογία της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου είναι περίπλοκη και υπάρχουν χρόνιοι φορείς που δεν νοσούν και άτομα που μόλις εκτεθούν θα νοσήσουν.

Ασυμπτωματικοί φορείς μηνιγγιτιδόκοκκου είναι περίπου το 10% του γενικού πληθυσμού, ωστόσο τα ποσοστά αποικισμού ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία, από 2% σε παιδιά που δεν παρακολουθούν παιδικό σταθμό έως 24-37% των εφήβων και νεαρών ενηλίκων ηλικίας 15-24 ετών. Η μετάδοση του μηνιγγιτιδόκοκκου γίνεται με την άμεση στενή επαφή από άτομο σε άτομο με τα σταγονίδια των αναπνευστικών εκκρίσεων.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο μηνιγγιτιδόκοκκος μπορεί να εισχωρήσει στο ρινοφαρυγγικό επιθήλιο του ατόμου, να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει απειλητική για τη ζωή ασθένεια, όπως μικροβιαιμία, μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία ή και μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα. Είναι γνωστό διεθνώς ότι υπάρχουν κεραυνοβόλες μορφές μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.

Παράγοντες κινδύνου για μηνιγγίτιδα

Παράγοντες κινδύνου για νόσηση είναι το κάπνισμα, η πρόσφατη νόσηση από ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού, η πρόσφατη κατανάλωση αντιβιοτικών, ανοσολογικά ελλείμματα, το γενετικό υπόστρωμα του ατόμου, η ηλικία (βρέφη ηλικίας μικρότερης του έτους, έφηβοι και νεαροί ενήλικες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο νόσησης), η πρόσφατη αλλαγή περιβάλλοντος διαβίωσης, κλπ. Να σημειωθεί ότι μετά από έξαρση των αναπνευστικών ιώσεων παρατηρείται έξαρση κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Στην Ελλάδα, το έτος 2024 δηλώθηκαν στον ΕΟΔΥ 37 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους καταγράφηκε ένας θάνατος σε άτομο ηλικίας 16 ετών. Από τις αρχές του έτους 2025 μέχρι σήμερα 29/1/2025, έχουν δηλωθεί 8 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου. Με τα σημερινά δεδομένα, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις συρροής κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου στο Δήμο Πατρέων, για το σκοπό αυτό δεν έχει μεταβεί κλιμάκιο του ΕΟΔΥ στην περιοχή.

 Μέτρα πρόληψης και διαχείρισης του πρόσφατου περιστατικού

Για το πρόσφατο κρούσμα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου σε φοιτητή Πανεπιστημιακού Ιδρύματος του Δήμου Πατρέων βρίσκεται σε εξέλιξη ιχνηλάτηση των στενών επικίνδυνων επαφών και χορηγείται χημειοπροφύλαξη σε  αυτές. Ο ΕΟΔΥ βρίσκεται σε εγρήγορση και παρακολουθεί στενά τα επιδημιολογικά δεδομένα της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου και είναι σε ετοιμότητα να εφαρμόσει πρόσθετα μέτρα, αν και εφόσον χρειαστεί.

 Σημαντικές διευκρινίσεις

• Διευκρινίζεται ότι το μικρόβιο του μηνιγγιτιδόκοκκου δεν επιβιώνει στο περιβάλλον, γι’ αυτό δεν απαιτείται η εφαρμογή ειδικών μέτρων απολύμανσης και το κλείσιμο των εκπαιδευτικών μονάδων για την πρόληψη μετάδοσης της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου.
• Ο ΕΟΔΥ τονίζει ιδιαίτερα τη μεγάλη σημασία που έχει η έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία των κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου. Οι πολίτες και κυρίως νεαρά άτομα που έχουν κλινικά συμπτώματα συμβατά με τη νόσο (πυρετό και εξάνθημα) πρέπει άμεσα να απευθύνονται σε Ιατρό. Οι Ιατροί επί υποψίας μηνιγγίτιδας πρέπει άμεσα να χορηγούν θεραπεία και να παραπέμπουν σε νοσοκομείο.

 Περισσότερες πληροφορίες για τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ Βακτηριακή Μηνιγγίτιδα – Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (eody.gov.gr)