Parkour: Το νέο άθλημα δύναμης και ελευθερίας

Το νέο άθλημα του παρκούρ κερδίζει έδαφος μεταξύ των γονέων, ενώ τα παιδιά που προπονούνται το λατρεύουν διότι συνδυάζει τη δημιουργία και το παιχνίδι. Προσφέρει συγκινήσεις και αναρίθμητες δεξιότητες, μεταξύ των οποίων η ανάπτυξη δύναμης, η αντοχή και η ευελιξία. Ποια είναι τα οφέλη του στην προσωπικότητα του αθλητή και στην σωματική του διάπλαση; Ποιο είναι το στοιχείο εκείνο που γοητεύει όσο κανένα άλλο άθλημα; Τις απαντήσεις δίνει στο εμπεριστατωμένο άρθρο που ακολουθεί, ο κ. Δημήτριος Καϊμακάμης, Επίκουρος καθηγητής της Σχολής Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Α.Π.Θ. από τους πρωτοπόρους προπονητές της Ελλάδας που εισήγαγε το παρκούρ σε ακαδημίες ενόργανης γυμναστικής.

Χαράσσοντας την διαδρομή του «PARKOUR»

Όταν πρώτο ξεκινήσαμε να εισάγουμε το παρκούρ σε τμήματα ενόργανης μαζικού αθλητισμού, οι γονείς ήταν πολύ καχύποπτοι και δεν ήθελαν να ακούσουν καν την λέξη αυτή, διότι εκείνο που ήξεραν για το παρκούρ ήταν ότι οι αθλητές του συγκεκριμένου αθλήματος «πηδάνε από κτίρια και κάνουν επικίνδυνα πράγματα». Λογικό, με όλα αυτά που είχαν δει στην τηλεόραση και στα διάφορα βίντεο.

 Έχοντας λοιπόν ένα δυνατό υπόβαθρο από την ενόργανη, καθώς θυμάμαι πάντα τον πατέρα μου να λέει, ότι ουδεμία σχέση έχει η ενόργανη μαζικής μορφής με την αγωνιστική, και ακολουθώντας τα βήματά του στην ανάπτυξη του μαζικού αθλητισμού, προσπάθησα να κάνω το ίδιο και με το παρκούρ με συγκεκριμένη μεθοδολογία (παιγνιώδη μορφή) και ειδικό εξοπλισμό (μαλακούς κύβους, δοκούς ισορροπίας κ.α.). Όταν τελικά οι γονείς έβλεπαν τι κάνουν τα παιδιά τους στο μάθημα κατάλαβαν αμέσως ότι μόνο καλό μπορεί να κάνει αυτή η δραστηριότητα και φυσικά τα ίδια τα παιδιά έβγαιναν από το μάθημα με πλατύ χαμόγελο και ενθουσιασμό και ανυπομονούσαν για το επόμενο.

Τι προσφέρει το parkour ειδικά στην παιδική ηλικία;

Ο άνθρωπος για να επιβιώσει στην φύση όπου και γεννήθηκε έπρεπε να αναπτύξει συγκεκριμένες κινητικές δεξιότητες όπως το τρέξιμο, τετραποδική μετακίνηση (quadrupedal move), άλμα, προσγείωση, ισορροπία, σκαρφάλωμα, αιώρηση, πέταγμα και πιάσιμο, κουβάλημα βάρους, κολύμπι και άμυνα. Αυτές οι δεξιότητες είναι αναγκαίες για να μπορέσει κάποιος να επιβιώσει μέσα στο φυσικό περιβάλλον.

Οι περισσότερες από αυτές τις δεξιότητες καλλιεργούνται στο παρκούρ σαν βασικές θεμελιώδεις κινήσεις από την παιδική ηλικία. Τα παιδιά λατρεύουν το παρκούρ. Είναι άσκηση υψηλής ενέργειας, παιχνιδιάρικο και δημιουργικό. Χρησιμοποιούν αυτές τις κινήσεις για να κινηθούν δημιουργικά και να παίξουν στους χώρους γύρω τους, δίνοντάς τους μια αίσθηση ελέγχου στο περιβάλλον και στον εαυτό τους. Τα παιδιά θα αναπτύξουν δύναμη, αντοχή και ευελιξία καθώς τρέχουν, πηδούν και σκαρφαλώνουν. Το παρκούρ προάγει επίσης την ευκινησία, την ισορροπία και τον συντονισμό, κάτι που μπορεί να είναι χρήσιμο σε άλλα αθλήματα και δραστηριότητες (ποδόσφαιρο , μπάσκετ , σκι, κ.α.).

Πολύ σημαντικό είναι ότι τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση, επίγνωση του κινδύνου, διαχείριση του φόβου και μαθαίνοντας παράλληλα τις αξίες του παρκούρ, αλληλοβοήθεια, συντροφικότητα, ταπεινότητα, τον σεβασμό χτίζουν μια ισχυρή προσωπικότητα σε σωματικό και ψυχικό επίπεδο.

Μεγάλη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στην ενδυνάμωση του σώματος και του πνεύματος ώστε να αποφευχθούν διάφοροι τραυματισμοί είτε από υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων είτε από έλλειψη τεχνικής και φυσικής κατάστασης. Το παρκούρ στην ατόφια μορφή του λαμβάνει χώρα έξω στο φυσικό και αστικό περιβάλλον. Εάν δεν υπάρχει το κατάλληλο υπόβαθρο φυσικής κατάστασης, δύναμης και τεχνικής ,τότε η επιβάρυνση από όλα αυτά τα άλματα και τις εντυπωσιακές φιγούρες είναι αρκετά μεγάλη και πάει κόντρα στην φιλοσοφία του «διαρκείν» δηλαδή να το κάνεις για όσο περισσότερο χρονικό διάστημα γίνεται.

Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι το παρκούρ είναι ένα καινούριο άθλημα όπου υπάγεται στην παγκόσμια ομοσπονδία γυμναστικής FIG όπως και στην Ελληνική Γυμναστική Ομοσπονδία (ΕΓΟ). Υπάρχουν επίσημοι αγώνες (παγκόσμιο πρωτάθλημα) και η Ελλάδα έχει και αυτή αθλητές που τρέχουν σε αυτούς τους αγώνες αλλά και σε άλλους διαγωνισμούς. Άρα μιλάμε για ένα άθλημα το οποίο έχει κανονισμούς και συγκεκριμένα πρωτόκολλα.

Parkour όπως … ελευθερία

Τα οφέλη του είναι πολλαπλά αφού πρόκειται για μια δραστηριότητα που τα έχει όλα μέσα. Το βασικό στοιχείο όμως που το ξεχωρίζει από τα άλλα αθλήματα είναι ότι το παρκούρ είναι ελεύθερο, είναι περιπέτεια, είναι δημιουργικό, είναι αυτό που το dna μας έχει γραμμένο μέσα. Να τρέχουμε, να πηδάμε, να σκαρφαλώνουμε και να δημιουργούμε κινήσεις και εμπειρίες μοναδικές και ανεπανάληπτες που σκοπό έχουν να μας κάνουν να παίξουμε και να χαρούμε, και μέσα από το παιχνίδι αυτό να γίνουμε δυνατότεροι, χρησιμότεροι και καλύτεροι άνθρωποι στην κοινωνία μας.

Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ενασχόληση με ενόργανη μαζικής μορφής μπορεί να είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για την ενίσχυση της κινητικής ικανότητας στην πρώιμη παιδική ηλικία. (Karachle, Nafsika & Dania, Aspasia & Venetsanou, Fotini. (2017). Effects of a recreational gymnastics program on the motor proficiency of young children. Science of Gymnastics Journal. 9. 17-25.)

Σε πρόσφατη έρευνα (Η επίδραση ενός προγράμματος παρκούρ στην ισορροπία και ποιότητα ζωής παιδιών και εφήβων, Κουτσουκίδης 2021) με παιδιά ηλικίας 4-15 ετών που κάνουν παρκούρ μαζικής μορφής διαπιστώθηκε ότι στην ποιότητα ζωής και στην ισορροπία υπήρχε γενικά μία αύξηση των θετικών συναισθημάτων και αντίστροφα μείωση ή και διατήρηση των αρνητικών συναισθημάτων, ενώ διαπιστώθηκε έντονη θετική συσχέτιση του παρκούρ με τη στατική ισορροπία των παιδιών και των εφήβων.

Θετικά αποτελέσματα των ασκήσεων προθέρμανσης με βάση το παρκούρ έναντι των συμβατικών νευρομυϊκών ασκήσεων σε προ-έφηβους μπασκετμπολίστες (Mark David Williams,. Andrew Hammond., Jason Moran 2023).

Βάση των αποτελεσμάτων της έρευνας των Martin Dvorak , Neil Eves, Vaclav Bunc, Jiri Balas (2017). Η προπόνηση Parkour είναι μια αποτελεσματική παρέμβαση για τη βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας και δύναμης στους έφηβους άντρες. Το Parkour είναι μια βιώσιμη μορφή σωματικής δραστηριότητας για τη βελτίωση της υγείας και της φυσικής κατάστασης των παιδιών και των εφήβων.

Η έρευνα των Dan Grabowski,* & Signe Dalsgaard Thomsen (2015) δείχνει ότι το parkour έχει πραγματικές δυνατότητες στην προαγωγή της σχολικής υγείας, ειδικά όσον αφορά την προσέγγιση σε μαθητές που συνήθως δεν ενδιαφέρονται για την άσκηση και την υγεία γενικότερα.