Αφρικανική σκόνη: Τα SOS για τις ευπαθείς ομάδες
Οδηγίες για ασθενείς με ΧΑΠ, και παιδιά με βρογχικό άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα, από τον πρόεδρο της Ε.Ν.Θ.Ε. κ. Ηρακλή Τιτόπουλο
Η αποπνικτική ατμόσφαιρα λόγω της αφρικανικής σκόνης, που σκέπασε τη χώρα μας, σε συνδυασμό με την υγρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες αναγκάζει τους πνευμονολόγους να εκπέμψουν το «σήμα συναγερμού» στις ευπαθείς ομάδες, που οφείλουν να επιδείξουν ιδιαίτερη προσοχή καθώς το φαινόμενο αναμένεται να επανέλθει και με ένα δεύτερο κύμα μετά από ύφεση δύο ημερών.
Ο πρόεδρος της Εταιρείας Νοσημάτων Θώρακος Ελλάδος (Ε.Ν.Θ.Ε.), κ. Ηρακλής Τιτόπουλος, επεμβατικός πνευμονολόγος, Διδάκτωρ ΑΠΘ, και διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής Ιατρικού Διαβαλκανικού ανέφερε στο «Α & Ω της Υγείας» ότι «το ανθυγιεινό “κοκτέιλ” σκόνης, υγρασίας και υψηλής θερμοκρασίας είναι ότι χειρότερο για το αναπνευστικό σύστημα και για τους βλεννογόνους των ματιών, που έρχονται σε επαφή με τον ατμοσφαιρικό αέρα».
«Επομένως διανύουμε μία δύσκολη περίοδο, ιδιαίτερα για τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, όπως είναι οι ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και κυρίως τα παιδιά, που αντιμετωπίζουν αναπνευστικά προβλήματα, όπως βρογχικό άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα, που γνωρίζουν έξαρση αυτή την εποχή» τόνισε ο κ. Τιτόπουλος.
Η εισβολή της αφρικανικής σκόνης που αναμένεται να συνεχιστεί μετά από ένα μικρό διάλλειμα δύο ημερών την Τετάρτη και την Πέμπτη, σε συνδυασμό με τις παραπάνω νοσηρές καταστάσεις, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ε.Ν.Θ.Ε., θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, στα οποία συνέστησε να πάρουν εξατομικευμένες οδηγίες από τους θεράποντες πνευμονολόγους.
Οι ασθενείς που υποφέρουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, «πιθανότατα θα χρειαστεί να αυξήσουν τη δόση των φαρμάκων που παίρνουν αυτήν την περίοδο, για να καλύψουν πιθανούς παροξυσμούς από την εισπνοή της αφρικανικής σκόνης, πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα πνευμονολόγο τους» συνέστησε ο κ. Τιτόπουλος.
Παρόλα αυτά, όπως ο ίδιος επισήμανε, δεν έχει παρατηρηθεί καμία αύξηση της νοσηρότητας από την κίνηση των ευπαθών ομάδων προς τα δημόσια νοσοκομεία και τις ιδιωτικές κλινικές και η λήψη μέτρων συνιστάται προκειμένου να αποφευχθούν παροξυσμοί οι οποίοι είναι μεν ελεγχόμενοι, και αντιμετωπίζονται στο σπίτι, αλλά χαλούν την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητά μας.
Οι βασικές οδηγίες για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού είναι οι εξής:
Αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων. «Συνιστούμε στους ασθενείς να αποφεύγουν την άσκοπη έξοδο κατά τις ώρες που η σκόνη είναι σε μεγαλύτερη πυκνότητα, κι αυτό συμβαίνει συνήθως όταν τα ποσοστά υγρασίας είναι υψηλά» υπογράμμισε ο κ. Τιτόπουλος.
Η «αφρικανική …λάσπη»
Κι αυτό διότι, από τον συνδυασμό θερμοκρασίας και υγρασίας δημιουργείται ένα είδος «αφρικανικής λάσπης», κολλώδους σκόνης που δεν μπορεί να απομακρυνθεί εύκολα με τον εκπνεόμενο αέρα. «Με την εισπνοή η λεγόμενη «αφρικανική λάσπη» κολλάει στον βλεννογόνο των βρόγχων, και όταν ο εισπνεόμενος αέρας συνδυάζεται με υγρασία και σκόνη, την μετακινεί μέσα στα πνευμόνια μας. Με την εκπνοή αποβάλλεται μικρότερη ποσότητα, διότι ένα μεγάλο μέρος επικάθεται στον βλεννογόνο» διευκρίνισε ο πρόεδρος της Ε.Ν.Θ.Ε..
Αποφυγή ασκήσεων και αθλοπαιδιών. Η σωματική άσκηση υπό συνθήκες αφρικανικής σκόνης και βεβαρυμμένης ατμόσφαιρας αποτελεί σοβαρό θέμα για την υγεία. «Τα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν αυτές τις ημέρες τις αθλοπαιδιές και τη σωματική κόπωση, διότι αφενός με τη σωματική άσκηση εμφανίζουν ταχύπνοια, δηλαδή γρηγορότερες αναπνοές. Μάλιστα παίρνουν και πιο βαθιές αναπνοές με αποτέλεσμα να έχουν περισσότερη εισπνοή ερεθιστικών ουσιών στους πνεύμονες από ότι σε μια ήρεμη αναπνοή. Άρα η σωματική κόπωση δεν ενδείκνυται» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τιτόπουλος.
Χρήση μάσκας υψηλής προστασίας. Οι πνευμονολόγοι προτείνουν τη χρήση μάσκας εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, μολονότι είναι δύσκολο να τη φορούν οι πολίτες όταν η θερμοκρασία πλησιάζει τους 30 βαθμούς Κελσίου. Ωστόσο εκείνες τις ώρες επιδεινώνεται η κατάσταση, διότι ο κίνδυνος της σκόνης ευνοείται από τις υψηλές θερμοκρασίες. Συγκεκριμένα προτείνουν μάσκα υψηλής προστασίας, καθώς η απλή χειρουργική μάσκα, όπως λένε δεν βοηθά, διότι η σκόνη τη διαπερνά, με αποτέλεσμα να καθίσταται άσκοπη η χρήση της.
Κλειστά παράθυρα σπιτιών και αυτοκινήτων. Δεν θα πρέπει να μένουν ανοιχτά, αλλά να χρησιμοποιούμε κυρίως το air-condition όταν κάνει ζέστη, διότι με την είσοδο της σκόνης μέσα στον κλειστό χώρο η κατάσταση δυσχεραίνεται.
Να μην αερίζουμε τα κλινοσκεπάσματα. Η σκόνη επικάθεται επάνω σε αυτά και την εισπνέουμε το βράδυ ενώ κοιμόμαστε με αποτέλεσμα να πηγαίνει στα πνευμόνια μας και να προκαλεί προβλήματα και κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Να μην απλώνουμε ρούχα σε εξωτερικό χώρο. Κι αυτά τα ρούχα που φοράμε όταν κυκλοφορούμε έξω, χρήσιμο είναι όταν επιστρέφουμε στο σπίτι να μην τα αφήνουμε στην κρεβατοκάμαρα όπου κοιμόμαστε, αλλά να τα κλείνουμε σε ένα ντουλάπι, και εννοείται να μην τα αερίζουμε. Κι αυτό «διότι εισπνέουμε πάλι τη σκόνη και ειδικά σε άτομα με αλλεργίες ή ρινίτιδες, αυτή η αφρικανική σκόνη που ανακατεύεται και με τη σκόνη της γύρης προκαλεί αλλεργίες, αλλεργικό άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα» εξήγησε ο πρόεδρος της Ε.Ν.Θ.Ε..
Για τους υγιείς ενήλικες αναμενόμενο είναι ένα έντονο συναίσθημα δυσχέρειας, δυσκολίας στο ανώτερο αναπνευστικό, με βήχα, τσούξιμο στα μάτια, καταρροή και ρινίτιδα ανάλογα με το βαθμό ευαισθησίας που έχει ο καθένας. Αναλόγως των δυνατοτήτων τους, οι πολίτες θα πρέπει να ακολουθήσουν τις ίδιες οδηγίες, επιδεικνύοντας ωστόσο, μικρότερη προσήλωση διότι δεν αντιμετωπίζουν άμεσο πρόβλημα.
Η ενυδάτωση
Η ενυδάτωση συμβάλει πάντα στην καλή λειτουργία του πνεύμονα. «Το καλύτερο βλεννολυτικό είναι τα νερό και δεν υπάρχει άλλο, που να αντικαταστήσει την ενυδάτωση. Αν πίνουμε αρκετά υγρά, ρευστοποιούνται οι εκκρίσεις και απομακρύνονται πολύ πιο εύκολα από τις κυψελίδες των πνευμόνων» υπογράμμισε ο πρόεδρος της Εταιρείας Νοσημάτων Θώρακος Ελλάδος κ. Τιτόπουλος. «Τα βλεννολυτικά ενδείκνυνται για τους ασθενείς που δεν μπορούν να καταναλώσουν επαρκείς ποσότητες νερού (άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια, υπερήλικες, όσοι υποσιτίζονται κ.λ.π)».
Η έλευση του δεύτερου κύματος αφρικανικής σκόνης αναμένεται στη χώρα μας στο τέλος της εβδομάδας και θα διαρκέσει τρεις ημέρες.
Οι Ειδικοί Επιστήμονες
Δρ. Ηρακλής Τιτόπουλος, MD, PhD, επεμβατικός πνευμονολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ
https://bronchoscopos.grΟ Δρ. Ηρακλής Τιτόπουλος, MD, PhD, είναι επεμβατικός πνευμονολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ., Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής Ιατρικού Διαβαλκανικού και Πρόεδρος της Εταιρείας Νοσημάτων Θώρακος Ελλάδος (ΕΝΘΕ). Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ιατρική στο τμήμα Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. Υπηρέτησε επί 5ετία ως επιστημονικός συνεργάτης της Πνευμονολογικής Κλινικής Α.Π.Θ. με ανάθεση κλινικού, επιστημονικού και εκπαιδευτικού έργου. Εκπαιδεύτηκε στην Επεμβατική Πνευμονολογία (βρογχοσκόπηση, άκαμπτη βρογχοσκόπηση, τοποθέτηση stents, CP-EBUS, Radial EBUS, θωρακοσκόπηση) σε εξειδικευμένα τμήματα επεμβατικής πνευμονολογίας Νοσοκομείων της Ευρώπης, και συγκεκριμένα: Στο Saint Marguerite Hospital, Μασσαλία της Γαλλίας, Ospedali Civili di Brescia, Μπρέσια, Ιταλία, Κartal Hastanesi Hospital, της Κωνσταντινούπολης, Careggi Hospital, Φλωρεντία της Ιταλίας, Morgagni Hospital, Φορλί της Ιταλίας. Κατέχει πλήθος επιστημονικών εργασιών που έχουν δημοσιευθεί σε ξένα και ελληνικά ιατρικά περιοδικά. Έχει πλήθος εργασιών σε επιστημονικά διεθνή και ελληνικά συνέδρια, ενώ, έχει κληθεί να προεδρεύσει σε πολλές επιστημονικές συνεδρίες και στρογγυλές τράπεζες. Έχει συμμετοχή σε όλα τα Συνέδρια Πνευμονολογίας στο εσωτερικό, σε πολλά εξ αυτών ως ομιλητής. Είναι ενεργό μέλος της Παγκόσμιας (WABIP) και Ευρωπαϊκής (EABIP) Εταιρείας Επεμβατικής Πνευμονολογίας.