Ατοπική δερματίτιδα: η νόσος που πλήττει περισσότερο την κοινωνική ζωή

Η ατοπική δερματίτιδα έχει χαρακτηριστεί παγκοσμίως ως η δερματική νόσος με την μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στην κοινωνική ζωή των ασθενών, ιδίως αυτών που πάσχουν από τη σοβαρή μορφή της νόσου. Το άγχος και η κατάθλιψη είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα στους πάσχοντες από την πιο συχνή χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια, όπως χαρακτηρίζεται, και σε συνδυασμό με τις διαταραχές ύπνου και τις ορατές δερματικές βλάβες να υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής τους.

Ανακούφιση στους ασθενείς και μακροχρόνια ύφεση παρέχει το κορυφαίο εξειδικευμένο ιατρείο για την ατοπική δερματίτιδα της Α΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής του Νοσοκομείου Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων στη Θεσσαλονίκη. Λειτουργεί ως πρότυπο πιστοποιημένο κέντρο αναφοράς και αριστείας σε διεθνές επίπεδο «Atopic Dermatitis center of reference and excellence» και περιθάλπει δεκάδες ασθενείς εφαρμόζοντας τις νέες θεραπείες και παρέχοντας ολιστική αντιμετώπιση της νόσου, σύμφωνα με τον κ. Ευστράτιο Βακιρλή, Αναπληρωτή Καθηγητή Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας ΑΠΘ, της Α΄ Κλινικής Αφροδίσιων και Δερματικών Νόσων Α.Π.Θ. του προαναφερόμενου Νοσοκομείου.

Η δεύτερη νόσος μετά την εγκεφαλική παράλυση, με αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των παιδιών. – Προκαλεί αισθήματα ντροπής και χαμηλής αυτοεκτίμησης στους ενήλικες.

Πόσο επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενή;

H ποιότητα ζωής των ασθενών είναι σημαντικά επηρεασμένη, όπως υπογράμμισε ο καθηγητής κ. Βακιρλής, «γεγονός που αποδεικνύει και παγκόσμια μελέτη, όπου αναγνωρίστηκε ως η δερματική νόσος με την μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στην κοινωνική δραστηριότητα των ασθενών. Σε έρευνα που αφορά χρόνιες παιδικές παθήσεις κατατάσσεται ως η δεύτερη νόσος, μετά την εγκεφαλική παράλυση, που επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής των παιδιών, αλλά και την απόδοσή τους στο σχολείο».

«Η υψηλή επιβάρυνση είναι σημαντική και στους ενήλικες τόσο στην εργασία τους και στις καθημερινές τους δραστηριότητες, όσο και στις σχέσεις τους, λόγω του έντονου κνησμού, των διαταραχών του ύπνου. Επίσης το αίσθημα ντροπής και χαμηλής αυτοεκτίμησης παρατηρείται σε μεγάλο ποσοστό ασθενών με μέτρια και σοβαρή μορφή της νόσου και επηρεάζουν σημαντικά την κοινωνική και συναισθηματική τους συμπεριφορά».

Σχετίζεται με διαταραχές ύπνου, άγχος και κατάθλιψη

Η ατοπική δερματίτιδα έχει συσχετιστεί με ψυχολογικούς παράγοντες, σύμφωνα με τον Αν. Καθηγητή Δερματολογίας ΑΠΘ κ. Βακιρλή, ο οποίος διευκρίνισε: «Ο έντονος κνησμός και η χρόνια φύση της νόσου μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα του ύπνου και τη συνολική ποιότητα ζωής σε ενήλικες. Το 81% των ασθενών αναφέρουν διαταραχές ύπνου λόγω του κνησμού. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως το άγχος και η κατάθλιψη έχουν αναφερθεί ότι είναι πιο διαδεδομένοι σε ασθενείς με ατοπική δερματίτιδα σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό».

Η επιβάρυνση είναι ακόμη μεγαλύτερη αν συμπεριλάβουμε και τις ορατές δερματικές βλάβες. «Η σχέση μεταξύ της διαταραχής του ύπνου και της ψυχολογίας του ασθενούς είναι πολύπλοκη και μπορεί να υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ του ύπνου, της απορρύθμισης του ανοσοποιητικού συστήματος, των περιβαλλοντικών παραγόντων και ενός πολύπλοκου νευρονικού μηχανισμού, μέσω του οποίου παράγονται συνεχώς σήματα προς το κέντρο ελέγχου του κνησμού στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα το αίσθημα του κνησμού και του δερματικού πόνου να επιτείνονται και ταυτόχρονα να ξεκινάει η διαδικασία της φλεγμονής».

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ακριβείς μηχανισμοί που διέπουν τη σχέση μεταξύ της ατοπικής δερματίτιδας και των ψυχολογικών παραγόντων εξακολουθούν να μελετώνται και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση αυτής της συσχέτισης.

Γενικά οι ασθενείς με ατοπική δερματίτιδα (ΑΔ) υποφέρουν από ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων και βιώνουν ένα σημαντικό φορτίο με αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής τους καθώς η ΑΔ επηρεάζει τη σωματική και ψυχική υγεία, τη φυσική δραστηριότητα αλλά και την κοινωνική λειτουργικότητα.

Ποιοι παράγοντες την επιδεινώνουν;

Οι παράγοντες που επιδεινώνουν την ατοπική δερματίτιδα, σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Βακιρλή, είναι κυρίως περιβαλλοντικοί και διαφορετικοί για κάθε ασθενή, χωρίς όμως να ξεχνάμε τους ψυχολογικούς παράγοντες, που αναφέραμε παραπάνω, και τους ορμονικούς (εφηβεία, εγκυμοσύνη).

«Εξάρσεις παρατηρούνται, όπως λέει ο ίδιος, κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες αλλά και την άνοιξη με την έντονη έκθεση στα περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα, όπως τη γύρη, τα ακάρεα της σκόνης, το τρίχωμα των κατοικίδιων ζώων και τη μούχλα. Η ρύπανση του αστικού περιβάλλοντος και της ατμόσφαιρας είναι επίσης σημαντικοί εκλυτικοί παράγοντες. Οι ασθενείς εμφανίζουν επίσης δυσανεξία σε συνθετικά ρούχα, μάλλινα, στον ιδρώτα καθώς και σε ερεθιστικά προϊόντα περιποίησης δέρματος, όπως σκληρά σαπούνια, απορρυπαντικά και αρώματα. Επιδείνωση των συμπτωμάτων της ατοπικής δερματίτιδας μπορεί προκαλέσουν και οι βακτηριακές, ιογενείς ή μυκητιασικές λοιμώξεις και γι’ αυτό είναι σημαντικό να αντιμετωπίζονται έγκαιρα».

Τέλος ένα ποσοστό ασθενών (20-30%) εμφανίζουν έξαρση της νόσου μετά από τη λήψη ορισμένων τροφών.

Το πρότυπο εξειδικευμένο ιατρείο και πιστοποιημένο κέντρο αναφοράς και αριστείας ατοπικής δερματίτιδας του Νοσοκομείου Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Θεσσαλονίκης, της Α΄ Δερματολογικής Κλινικής ΑΠΘ, λειτουργεί σε συνεργασία και με άλλες ιατρικές ειδικότητες του Ιπποκρατείου Γενικού Νοσοκομείου. Έχει άμεση συνεργασία με το διεθνή οργανισμό “GA2LEN ADCARE”, όπου συγκαταλέγονται κλινικές στις οποίες λειτουργούν ιατρεία Ατοπικής Δερματίτιδας που τηρούν διεθνώς αναγνωρισμένα και υψηλά πρότυπα λειτουργίας.

Το ιατρείο αυτό μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν ολιστικά τόσο την ίδια τη νόσο, όσο και τις συν-νοσηρότητές της, παρέχοντας επικαιροποιημένη γνώση και εφαρμόζοντας τις νεότερες ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες με τις νέες συστηματικές στοχευμένες και αποζημιούμενες θεραπείες.