Ατοπική δερματίτιδα: το 70% των ασθενών αναφέρουν οικογενειακό ιστορικό αλλεργικής νόσου
Ορατές δερματικές βλάβες και έντονος κνησμός ταλαιπωρούν τους ασθενείς. Πλήττει το 15-20% των παιδιών και το 2-10% των ενηλίκων
Επιτυχημένη θεραπεία και μακροχρόνια ύφεση από τα «βασανιστικά» συμπτώματα της νόσου παρέχει το εξειδικευμένο ιατρείο αριστείας της Α΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής ΑΠΘ, του Νοσοκομείου Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τον Αν. Καθηγητή κ. Ευστράτιο Βακιρλή.
Η ατοπική δερματίτιδα, αποτελεί την πιο συχνή χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια. Οφείλεται σε ποικίλους παράγοντες όπως η διαταραχή του ανοσοποιητικού, η διαταραχή του φραγμού του δέρματος, ενώ το 70% των ασθενών αναφέρουν οικογενειακό ιστορικό αλλεργικής νόσου. Οι εμφανείς δερματικές βλάβες, σε συνδυασμό με τη δυσάρεστη συμπτωματολογία, όπως ο βασανιστικός κνησμός, ταλαιπωρούν τους ασθενείς, που χρήζουν επειγόντως θεραπείας.
Επιτυχημένη θεραπευτική παρέμβαση στην πορεία της νόσου παρέχει το πρότυπο εξειδικευμένο ιατρείο για την ατοπική δερματίτιδα του Νοσοκομείου Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων στη Θεσσαλονίκη, το οποίο έχει πιστοποιηθεί ως κέντρο αναφοράς και αριστείας «Atopic Dermatitis Center of Reference and Excellence». «Ακολουθεί όλες τις αλματώδεις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, προσφέροντας τις νεότερες συστηματικές θεραπείες, εναρμονισμένες με τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες», όπως ανέφερε ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δερματολογίας- Αφροδισιολογίας του ΑΠΘ κ. Ευστράτιος Βακιρλής, της Α΄ Δερματολογικής Κλινικής ΑΠΘ του Νοσοκομείου Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Θεσσαλονίκης.
Στόχος της σύγχρονης θεραπευτικής προσέγγισης που παρέχει το εξειδικευμένο ιατρείο αριστείας «είναι η εξατομικευμένη αντιμετώπιση του κάθε ασθενούς ,ο έλεγχος των εξάρσεων και η μακροχρόνια διατήρηση της ύφεσης για την βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Με την επιτυχία των παραπάνω παραμέτρων θεωρούμε ότι μπορούμε να μιλάμε στη εποχή της ιατρικής ακριβείας για επιτυχημένη θεραπευτική παρέμβαση στην πορεία της νόσου» υπογράμμισε ο κ. Βακιρλής
Τί είναι η ατοπική δερματίτιδα.
Η ατοπική δερματίτιδα ή ατοπικό έκζεμα αποτελεί την πιο συχνή χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια, η οποία σύμφωνα με τον Αν. Καθηγητή κ. Βακιρλή, χαρακτηρίζεται από κνησμό, ξηρότητα του δέρματος και εξάνθημα που η εντόπισή του ποικίλει ανάλογα με την ηλικία. Έχει μια χρόνια πορεία με εξάρσεις και υφέσεις και συνήθως ξεκινά στη βρεφική, ή στην παιδική ηλικία και μπορεί να επιμείνει μέχρι την ενήλικη ζωή. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις έναρξης της νόσου στην ενήλικη ζωή.
Ανήκει στο φάσμα της ατοπίας μαζί με άλλες νόσους όπως το άσθμα, την αλλεργική ρινίτιδα, την αλλεργική επιπεφυκίτιδα, με τις οποίες μπορεί να συνυπάρχει ή να εξελίσσεται ανεξάρτητα.
Ποιους πλήττει η ατοπική δερματίτιδα;
«Πλήττονται ασθενείς όλων των ηλικιών από βρέφη έως ενήλικες. Η επίπτωση της νόσου αυξάνεται συνεχώς στις αναπτυγμένες χώρες και υπολογίζεται ότι κυμαίνεται μεταξύ 15-20% στα παιδιά και 2-10% σε ενήλικες» όπως επισήμανε ο Αν. Καθηγητής ΑΠΘ κ. Βακιρλής.
Ποιοι παράγοντες ευνοούν την εμφάνισή της;
Η αιτιολογία της ατοπικής δερματίτιδας είναι πολυπαραγοντική. Ο καθηγητής Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας κ. Βακιρλής αναφέρει τους παράγοντες που παίζουν το σημαντικότερο ρόλο:
α)η γενετική προδιάθεση (κληρονομικότητα), καθώς έως και το 70% των ασθενών αναφέρουν ιστορικό αλλεργικής νόσου στην οικογένεια,
β)η δυσλειτουργία του δερματικού φραγμού, δηλαδή της δομικής ακεραιότητας της επιδερμίδας, καθώς επιτρέπει την αυξημένη διαδερμική απώλεια νερού και την είσοδο διαφόρων ερεθιστικών ουσιών που μπορούν να δράσουν ως αλλεργιογόνα.
γ)η διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού απέναντι σε αυτές τις ουσίες η οποία οδηγεί στην ανάπτυξη της φλεγμονώδους διεργασίας του νοσήματος.
δ) το μικροβίωμα του δέρματος και κυρίως η ύπαρξη του χρυσίζοντα σταφυλοκόκκου.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η ατοπική δερματίτιδα εκδηλώνεται με μεγάλη ποικιλομορφία τόσο των συμπτωμάτων, όσο και των κλινικών εκδηλώσεων, και εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και την ηλικία εμφάνισής της. «Στην οξεία φάση χαρακτηρίζεται από ερύθημα, οίδημα του δέρματος, ορορροή και εφελκίδες, όσο όμως η νόσος χρονίζει το δέρμα γίνεται ξηρό, πεπαχυμένο, ρυτιδωμένο που μπορεί να φαίνεται τραχύ, ή σκασμένο και με εκδορές» ανέφερε ο κ. Βακιρλής.
«Η εντόπιση του εκζέματος», πρόσθεσε ο ίδιος, «διαφέρει ανάλογα με την ηλικία. Στα βρέφη εντοπίζεται στις παρειές, στην παιδική ηλικία κυρίως στις καμπτικές επιφάνειες των αγκώνων και των γονάτων και στους ενήλικες μπορεί να εκδηλωθεί με τη μορφή δερματίτιδας των βλεφάρων, χειλίτιδας, ή δερματίτιδας των άκρων χειρών. Το βασικό σύμπτωμα της νόσου είναι ο έντονος και βασανιστικός κνησμός, αλλά πολλοί ασθενείς αναφέρουν ακόμη και ένα αίσθημα πόνου ή τραβήγματος του δέρματος».
Οι κλασικές και νέες θεραπείες- Ο ρόλος του εξειδικευμένου ιατρείου στο Νοσοκομείο Δερματικών Νόσων Θεσσαλονίκης
«Ο ακρογωνιαίος λίθος και η βάση της θεραπείας είναι η καθημερινή φροντίδα του δέρματος με κατάλληλα και εξειδικευμένα προϊόντα καθαρισμού και ενυδάτωσης» όπως αποκάλυψε ο Αν. Καθηγητής Δερματολογίας ΑΠΘ κ. Βακιρλής «Οι κλασικές θεραπείες διακρίνονται σε τοπικές και συστηματικές με αντιφλεγμονώδεις και ανοσοτροποποιητικούς παράγοντες ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς».
«Τα τελευταία χρόνια στον τομέα των νέων θεραπειών οι εξελίξεις είναι αλματώδεις» είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής του Νοσοκομείου Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Θεσσαλονίκης. «Καθώς οι γνώσεις μας σχετικά με την παθογένεια της νόσου αυξάνονται, νέες θεραπείες κυκλοφόρησαν ή αναμένονται με στόχο την όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη προσέγγιση».
Στη Θεσσαλονίκη στο Νοσοκομείο Αφροδίσιων και Δερματικών Νόσων η Α΄ Δερματολογική Κλινική Α.Π.Θ σε συνεργασία και με άλλες ιατρικές ειδικότητες του Ιπποκράτειου Γενικού Νοσοκομείου λειτουργεί εξειδικευμένο ιατρείο για την ατοπική δερματίτιδα, το οποίο έχει πιστοποιηθεί ως κέντρο αναφοράς και αριστείας “Atopic Dermatitis center of reference and excellence”και έχει άμεση συνεργασία με το διεθνή οργανισμό “GA2LEN ADCARE”. Στο διεθνή οργανισμό GA2LEN ADCARE συγκαταλέγονται κλινικές στις οποίες λειτουργούν ιατρεία Ατοπικής Δερματίτιδας που τηρούν διεθνώς αναγνωρισμένα και υψηλά πρότυπα λειτουργίας. Το ιατρείο αυτό μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν ολιστικά τόσο την ίδια τη νόσο, όσο και τις συν-νοσηρότητές της, παρέχοντας επικαιροποιημένη γνώση και εφαρμόζοντας τις νεότερες ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες με τις νέες συστηματικές στοχευμένες και αποζημιούμενες θεραπείες.
Οι Ειδικοί Επιστήμονες
Δρ. Ευστράτιος Βακιρλής, Αναπληρωτής Καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας ΑΠΘ
Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δερματολογίας Αφροδισιολογίας ΑΠΘ κ. Ευστράτιος Βακιρλής είναι απόφοιτος του Ε΄ Λυκείου Θεσσαλονίκης και της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ολοκλήρωσε την ειδίκευση του (2002) και ήταν Επιστημονικός Συνεργάτης στην Α' Δερματολογική Κλινική ΑΠΘ (2002-2013). Αφού ολοκλήρωσε το διδακτορικό του το 2009 με θέμα την ατοπική δερματίτιδα, έχει εκλεγεί Λέκτορας Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας το 2014, Επίκουρος Καθηγητής το 2019 και Αναπληρωτής Καθηγητής το 2023. Είναι υπεύθυνος για το Εξωτερικό Ιατρείο Δερματολογίας παιδιών και εφήβων και του Ιατρείου Ατοπικής Δερματίτιδας- Κνίδωσης της Α' Κλινικής Δερματικών και Αφροδίσιων Νοσημάτων ΑΠΘ στο Νοσοκομείο Αφροδισίων και Δερματολογικών Νοσημάτων Θεσσαλονίκης (ΝΑΔΝΘ). Τα κυρία ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η ατοπική δερματίτιδα και τα φλεγμονώδη νοσήματα του δέρματος καθώς και οι ανοσολογικοί μηχανισμοί στις δερματικές παθήσεις. Όσον αφορά το διδακτικό του έργο συμμετέχει στην εκπαίδευση αλλά και ως εξεταστής των φοιτητών Ιατρικής και Οδοντιατρικής, στη Δερματολογία-Αφροδισιολογία και στην Κλινική Ανοσολογία και στη διδασκαλία 4 μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Ιατρικού Τμήματος Α.Π.Θ. και ενός του Φαρμακευτικού Τμήματος του ΕΚΠΑ. Είναι μέλος σε 11 επιστημονικές εταιρίες και έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 200 σεμινάρια και συνέδρια. Είναι συγγραφέας περισσότερων από 100 δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά και 17 κεφαλαίων σε βιβλία Δερματολογίας. Έχει επίσης συμμετάσχει σε 50 πολυκεντρικές ερευνητικές κλινικές μελέτες.
