Ψωρίαση: νόσος με έντονες κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις

Η ψωρίαση είναι μία συχνή χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια που προσβάλλει περίπου το 2% του πληθυσμού. Αν και όλες οι φυλές προσβάλλονται, υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ των φυλών. Επί παραδείγματος, η ψωρίαση είναι σχετικά συχνή στους λευκούς και πολύ σπάνια στους γηγενείς Ινδιάνους της Αμερικής και τους Ιάπωνες.

Ο επιπολασμός είναι πολύ υψηλός στις Σκανδιναβικές χώρες και τη βόρεια Ευρώπη. Οι άνδρες και οι γυναίκες προσβάλλονται εξίσου. Η συνήθης ηλικία έναρξης είναι μεταξύ 20-35 ετών, ενώ στο 75% των ασθενών εμφανίζεται πριν από την ηλικία των 40 ετών. Πάντως, η ψωρίαση μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Αν και η ψωρίαση σπάνια είναι θανατηφόρος, επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής καθώς και τη σωματική και ψυχική υγεία του ασθενούς.

Ψωρίαση και ποιότητα ζωής

 Ερευνητικές εργασίες, οι οποίες συγκρίνουν την ψωρίαση με άλλα σοβαρά χρόνια νοσήματα, έδειξαν ότι η επίδραση της ψωρίασης στην ποιότητα ζωής του ασθενούς είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντική με εκείνη της ισχαιμικής καρδιοπάθειας, του σακχαρώδους διαβήτη και της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας. Η ψωρίαση αποτελεί νόσημα με μεγάλη κοινωνικοοικονομική σημασία.

Όσον αφορά τη παθοφυσιολογία της νόσου, η ψωρίαση χαρακτηρίζεται από επηρμένες ερυθηματολεπιδώδεις πλάκες με ζωηρό κόκκινο χρώμα, το σχήμα των οποίων είναι τυπικά ωοειδές. Η κλινική εικόνα καθρεφτίζει τα χαρακτηριστικά παθοφυσιολογικά γεγονότα, που συμβαίνουν στις δερματικές βλάβες.

Διάγνωση της ψωρίασης

 Όλες οι ψωρισιακές βλάβες εμφανίζουν σε ποικίλο βαθμό τρία κύρια χαρακτηριστικά, την απολέπιση, τη διήθηση και τη φλεγμονή. Το ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό, καθώς και η φυσική εξέταση έχουν μεγάλη σημασία για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Επίσης, τόσο για τη διάγνωση, όσο και για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας γίνεται επισκόπηση όλης της επιφάνειας του σώματος, ενώ ορισμένες περιοχές, όπως το τριχωτό της κεφαλής, οι αγκώνες, τα γόνατα και η οσφυοϊερά περιοχή αποτελούν εκλεκτικές θέσεις εντόπισης της ψωρίασης. Οι μορφές της νόσου είναι: σταγονοειδής, ανάστροφη, ερυθροδερμική και φλυκταινώδης.

Ο σκοπός κάθε θεραπευτικού προγράμματος για την ψωρίαση θα πρέπει να έχει ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς, την επίτευξη της μακροχρόνιας ύφεσης και του ελέγχου της νόσου, την ελάττωση της τοξικότητας των διαφόρων φαρμάκων και την προσεκτική αξιολόγηση των διαφόρων θεραπειών.

Νέες θεραπείες ψωρίασης

Οι διαθέσιμες θεραπείες περιλαμβάνουν ευρεία κλίμακα τοπικών θεραπειών με βάση την κορτιζόνη, κρέμες, σπρέι και παράγοντες πίσσας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις που, λόγου χάριν, υπάρχει πτωχή ή καμία απάντηση στην τοπική θεραπεία ή σε βαριές φλεγμονώδεις μορφές της νόσου γίνεται έναρξη συστηματικής θεραπείας με φωτοθεραπεία, ετρετινάτη, παράγωγα φουμαρικού οξέος, μεθοτρεξάτη, κυκλοσπορίνη και βιολογικούς παράγοντες.

 Η φωτοθεραπεία γίνεται με την έκθεση ολόκληρου του σώματος σε τεχνητές πηγές υπεριώδους ακτινοβολίας και παρότι δημοφιλής και αποτελεσματική, για πολλούς ασθενείς είναι δαπανηρή. Η μεθοτρεξάτη παραμένει ο “χρυσός κανόνας” στην αξιολόγηση. Η κυκλοσπορίνη επιδρά στα Τ-Λεμφοκύτταρα και η δόση του φαρμάκου ελαττώνεται βαθμιαία μόλις επιτευχθεί ο επαρκής έλεγχος της νόσου.

Οι βιολογικοί παράγοντες είναι ενέσεις μονοκλωνικών αντισωμάτων που εφαρμόζονται από τον ασθενή στην κοιλιακή χώρα, συνήθως ανά 15-30 ημέρες ανάλογα την εταιρεία. Η αποτελεσματικότητα τους είναι υψηλή, 75-100%, και η εφαρμογή τους γίνεται χωρίς διακοπή.

Η εναλλαγή και ο συνδυασμός θεραπειών εφαρμόζονται στις περιπτώσεις ανθεκτικότητας σε κάποια θεραπεία. Η συσχέτιση της νόσου με μεταβολικά νοσήματα είναι ο λόγος που οι συστηματικές θεραπείες είναι σημαντικές και απαραίτητες.

Πάρις Μπάτσιος

Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.

Στρατιωτικός Ιατρός